Ambtenaren, waaronder dus ook gemeenteambtenaren, werken sinds 1 januari 2020, met inwerkingtreding van de WNRA, krachtens arbeidsovereenkomst naar burgerlijk recht. Dat betekent dat sindsdien (civiele) kantonrechters moeten oordelen over de vraag of een ambtenaar ontslagen kan worden. Hoewel dus ook voor ambtenaren het civiele arbeidsrecht geldt, is ook nog steeds de Ambtenarenwet op de arbeidsovereenkomst van toepassing.

Voorheen, onder het oude ambtenarenrecht, werd al aangenomen dat integriteit voor ambtenaren essentieel is. Dat is in feite, ook sinds ambtenaren onder het civiele ontslagrecht vallen, niet anders. Ambtenaren leggen ook nog steeds een ambtseed of -belofte af en gelden op grond van de Ambtenarenwet bovendien interne gedragscodes waarin veel aandacht aan integriteit wordt besteed.

In het geval waarover de rechtbank in Den Haag moest beslissen was wel heel duidelijk dat de ambtenaar in kwestie schromelijk over de schreef was gegaan. Zij had zowel al in 2016 als ook in 2021 het informatiesysteem van haar werkgever, de gemeente, op niet-functionele wijze geraadpleegd, gegevens opgezocht van inwoners en die gegevens aan derden verstrekt.

Naar het oordeel van de kantonrechter heeft de werknemer met het verstrekken van dergelijke vertrouwelijke informatie aan een derde in strijd gehandeld met het integriteitsbeleid en de toepasselijke regels van de gemeente. Bovendien vormde deze oneigenlijke informatieverstrekking volgens de kantonrechter een schending van de door de ambtenaar afgelegde ambtseed.

Daar kwam bij dat de werknemer bovendien volgens de kantonrechter verwijtbaar handelde doordat zij maar zeer moeizaam haar medewerking had verleend aan een door de gemeente uitgevoerd integriteitsonderzoek naar aanleiding van een integriteitsmelding. Tot tweemaal had de ambtenaar in dat onderzoek bestreden de vertrouwelijke informatie te hebben opgezocht of deze aan derden te hebben verstrekt. De kantonrechter concludeerde dat de werknemer in het kader van dat onderzoek niet steeds naar waarheid had verklaard.

Een en ander is voor de kantonrechter reden om aan te nemen dat sprake is van verwijtbaar handelen. En oordeelt de kantonrechter, dat verwijtbaar handelen is dusdanig dat de arbeidsovereenkomst dient te eindigen. Bovendien niet zomaar verwijtbaar handelen maar nota bene ernstig verwijtbaar handelen. De kantonrechter is van mening dat doordat de gemeenteambtenaar misbruik heeft gemaakt van aan haar toevertrouwde informatiesystemen, zij daarmee ver over de schreef is gegaan.

Omdat volgens de kantonrechter sprake is van dergelijk ernstig verwijtbaar handelen, verspeelt de werkneemster bovendien haar aanspraak op de transitievergoeding. Dat komt haar duur te staan. De werkneemster was al sinds 1985 bij de gemeente werkzaam. Uitgaande van een dienstverband van meer dan 36 jaar, kost haar dat zomaar ongeveer een jaar salaris aan vergoeding.

Het geeft in ieder geval aan dat aan ambtenaren nog steeds, ook onder het “gewone” arbeidsrecht hoge eisen worden gesteld aan integriteit. De kantonrechter laat daar in deze uitspraak geen twijfel over bestaan.